توضیح جامع درباره کهربا
کهربا که در زبان انگلیسی amber نامیده میشود، ماده ای آلی، طبیعی و معمولاً شفاف است که سختی آن حدوداً 2 تا 2.5 است که از صمغ گیاهان و درختان تشکیل میشود.
کلمه و واژه Amber از واژه عربی "عنبر" گرفته شده که یک ماده مومی شکل بوده و از عنبر ماهی جدا میشود.
در گذشته از کهربا در پزشکی و برای بهبودی زخم استفاده می‌شد.
کهربا چگونه تشکیل میشود؟
همانطور که گفته شد، کهربا یک ماده آلی و طبیعی است که از درختان و گیاهان بدست می‌آید. ولی این فقط کلیات موضوع است و در جزئیات می‌بینیم که درواقع کهربا نوعی صمغ رزین فسیل شده از درختان مختلف علی الخصوص درخت کاج است.
تغییرات مولکولی در دما و فشار زیاد حاصل از رسوبات، صمغ گیاهی را به نوعی شیره گیاهی به نام کوپال ( یا همان کهربای نارس ) تبدیل می‌کند. همچنین در حین فرایند تشکیل کهربا، گاهی برخی حشرات در میان این صمغ گیاهان گیر افتاده و به همین دلیل در بعضی از کهرباهای موجود فعلی، حشراتی در داخل کهربا ها قابل مشاهده می‌باشند.( البته نمونه های مصنوعی و ساختگیِ بسیاری امروزه در بازار وجود دارند که تشخیص آنها از انواع اصلی به هیچ عنوان ساده نبوده و تنها با خریداری محصول خود از یک مرجع معتبر و با سابقه می‌توانید در مورد اصل بودن محصول خود، اطمینان کامل را بدست آورید)
کهربا، گوهر و جواهری آلی است که محصول جانداران زنده است.
جالب اینجا است که بدانید این گوهر دارای یک ساختار یکنواخت بوده و از نظر کریستالی، بی شکل است. همچنین سطح آن غیر صاف و دارای ترک می‌باشد.
انواع رنگ در کهربا
کهربا دارای رنگ های متنوع و جالبی از جمله رنگ زرد روشن، قهوه ای، قرمز، نارنجی، سفید شیری، آبی و گاهاً سبز می‌باشد. ( البته ذکر این نکته ضروری است که برخی از این رنگ ها ساختگی بوده و در طبیعت به هیچ عنوان چنین رنگ هایی از کهربا وجود ندارند)
شکل گیری رنگ کهربا
زمانی که کهربا در حال تشکیل است، موادی هم چون خاک و شن به داخل آن رفته و باعث ایجاد ناخالصی و تغییر رنگ آن میشود که این موضوع به سادگی در اکثر کهرباهای موجود در بازار، قابل مشاهده می‌باشد.
اهمیت شناخت تاریخ به وسیله کهربا
دانشمندان می‌توانند با بررسی فسیل های موجودات یا گیاهانی که چندین سال و یا چندین قرن درون این صمغ ها محبوس شده اند، تاریخ را بهتر درک و ثبت نمایند و این تاریخ شناسی به بازسازی اکوسیستم ها قدیمی کمک شایانی می‌کند.
اغلب کهرباهایی که امروزه یافت می‌شوند در بازه 35 تا 50 سال اخیر ساخته شده اند.
قدمت موجوداتی که در کهربا یافت می‌شوند در برخی موارد ممکن است به بیش از 130 میلیون سال پیش برگردند.
مکان یافت کهربا
کهرباها معمولاً در بالتیک لهستان، آلمان شرقی یا دانمارک وجود دارند. از جمله معادن کهربا که می‌توان به آن اشاره کرد معادن ساملند پنینسولا می‌باشد.
همچنین کهربا در انگلستان، جمهوری دومینیکن، فرانسه، برمه و آمریکای شمالی یافت میشود.
در این بین بزرگ ترین صادرکننده کهربا، کشور های لهستان و لیتوانی هستند.
جالب است بدانید کهرباهایی که در آنها حشراتی به چشم می‌خورد، قیمت بسیار بالاتری دارند.
همچنین بزرگ ترین کهربای جهان، کهربایی است که 50.4 کیلوگرم وزن دارد و در معادن سوماترای اندونزی یافت شده که متعلق به یک تاجر سنگاپوری است و قدمت آن به 15 میلیون سال پیش برمی‌گردد.
خواص درمانی کهربا
1- احساس آرامش درونی
2- تقویت قوای جسمی و جنسی
3- مفید برای زردی و یرقان
4- افزایش انرژی درونی
5- همچنین در کتب سنتی گفته شده "خونریزی" از هرجایی که باشد را بند می‌آورد. به این دلیل آن را بر روی ورم می‌بندند و خون دماغ را بند آورد. نیم مثقال کهربا را با آب سرد بخورند تپش قلب کاهش یابد. بند آورنده استفراغ است مواد بد را از معده دور می‌سازد. خونریزی زهدان و پیزی راست روده را قطع کند. بی اشتهایی را از بین می‌برد."
6- همچنین در کانی شناسی ایران قدیم گفته شده "زن چون فرزند او از شکم بیفتد و نماند، سه مثقال کهربا بر بازوی او بندند ایمن گردد و بچه بماند." اگر آن را به گردن کسی بندند که وی را یرقان بود، علت زردی از وی نازل گردد.”
در این بین از یکی از شاهکارهای هنری و بزرگ نمی‌توان گذشت که مربوط به اتاقی با مساحت 120 مترمربع از جنس کهربا است و این اتاق در سال 1701 به دستور فردریک، شاه پروس به عنوان اتاق پذیرایی در کاخ اصلی وی در برلین می‌باشد. سرتاسر این اتاق از صفحات چوب بلوط با 100 هزار قطعه برش خورده کهربا در زمینه نقاشی شده از گل استفاده شده است.
تجارت کهربا در رم یونان و باستان از اهمیت ویژه ای برخودار بوده است.
روش تشخیص کهربای اصل از بدل
1- ضریب شکست نوع بدل بین 1.55 تا 1.60 است و غالباً وزن بدل ها سنگین تر می‌باشد.
2- کهربای مصنوعی با مقداری حرارت بویی تند پلاستیک را به مشام می‌رساند.
3- هنگامی‌که کُوپال در معرض نور و آفتاب قرار گیرد، ترکهای عمیقی روی آن ایجاد میشود. درصورتی که کهربا زیر نور و آفتاب، ترکهای سطحی برمی‌دارد.
4- بهترین روش تشخیص کوپال از انواع کهربای اصل این است که یک قطره الکل روی سطح آن ریخته و چنانچه جلای آن در اثر واکنش مواد فرار آن از بین رفته و چسبنده شود، کوپال تقلبی است. سطح کهربا معمولاً چنین واکنشی نشان نمی‌دهد.