آیا چشم زخم وجود دارد؟ شاید گمان کنید چشم زخم امری خرافه می‌باشد اما نمی‌توانید منکر حسادت انسانی بر انسان دیگر شوید. چون این موضوع را به کرات در اطراف خود می‌بینیم.
چشم زخم نتیجه حسادت است. حسد در شخص حسود ایجاد احساس تنفر و خود خواهی می‌کند. تمامی‌این افعال باعث امواج منفی در فرکانس های روحی ومتافیزیکی می‌شوند.
ریشه حسادت در انسان
حسادت از ابتدای خلقت وجود داشته است. این ویژگی ذاتی شیطان رجیم است که همواره بر مخلوقات خدا، حسادت می‌ورزید و با عبادت در پیشگاه خدا، خود را برتر نشان می‌داد؛ زمانی که خداوند انسان را آفرید، به همه مخلوقاتش دستور سجده بر انسان را داد، او سرپیچی کرد؛ چرا که به انسان خلق شده از خاک، اما در نگاه خدا ارزشمند، حسادت ورزید و دشمنی و اثبات برتر بودنش به انسان را آغاز کرد.
خداوند راه را برای او باز گذاشت تا انسان در این آزمون پالایش شود. آن ها در بُعد ها و مدارهایی وجود دارند تا زمانی که انسانی وارد آن مدارها شود، او را تحت تاثیر قرار دهند. یکی از آن مدارها حسادت است. از این رو انسان اگر نفس خود را کنترل نکند دچار حسادت، که ویژگی ذاتی شیطان رجیم است، می‌شود.
در مسئله چشم بد، موضع مانند حسادت است؛ همان طور که عده ای نمی‌دانند حسود هستند، برخی هم امکان دارد ندانند و دارای چشم بد باشند.
چشم زخم در فرهنگ ها و ادیان مختلف
چشم زخم، در همه ادیان وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
قبل از میلاد
در 1500 سال قبل از میلاد، این فرهنگ در فرهنگ هند، ایران تا مدیترانه، از یونان تا مصر و آفریقا وجود داشته است، یعنی اولین فرهنگ ها و تمدن های جهان این باور را داشتند.
حتماً اشکال چشم مصری هوروس را دیده اید؛ آنها اعتقاد داشتند این تصویر چشم بد را دور می‌کند. همینطور اشکالی به جنس کاشی و آبی رنگ در میان فِنقی ها مرسوم شد و از آنجا به رم و ایران راه یافت.
چشم زخم در مسیحیت
در زبان انگلیسی به جای چشم زخم از واژه چشم بد (evil eye) استفاده می‌کنند. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در کاخ ملکه انگلیس، 8 کلاغ وجود دارد و نباید از 6 کلاغ کمتر شود؛ در باور آن ها، این موجود علاوه بر آینده نگری و هشدارهای زمانی، مانع چشم بد می‌شود.
در اروپای قرون وسطی ستایش فرزندان یا دارایی‌های خود بدشانسی تلقی می‌شد؛ بنابراین برخی از عبارت‌ها مانند «به خواست خدا» یا «خدا برکت دهد» و شکر گذاری ها رواج داشت. کلیسای ارتودوکس بر این باور بود شکر گذاری خدا مانع چشم بد می شود.
آن ها اعتقاد داشتند، چشم بد اِرادی نیست و شاید خود فرد نمی‌داند چنین ویژگی دارد! جالب است بدانید گاهی افراد حسود هم نمی‌دانند دارای حسد و چشم بد هستند. داستانی در این مورد وجود دارد که مردی زمانیکه متوجه شد چنین ویژگی دارد، چشمان خود را کور کرد تا فرزندان خود را دچار آسیب نکند.
هرچند افراد امروزی این افکار را خرافات می‌دانند اما برخی این موضوع را ماورایی یا متافیزیکی می‌دانند، به طوری که نمی‌توان آن را با علوم تجربی اثبات کرد. آن ها به تجربه، نتیجه چشم بد را دیده و لمس کرده‌اند.
در حال حاضر حدود 40 درصد مردم جهان به چشم بد اعتقاد دارند و فیلم های متعددی در این مورد ساخته شده است که اغلب در ژانر وحشت می‌باشند.
چشم بد در یهود
یهود برای دوری از چشم بد از علائم خاص استفاده می‌کند. آن ها حتی از رنگ های خاص آبی لاجوردی برای چشم زخم استفاده می‌کنند. شکل های چشم آبی، ریشه در این دین تحریف شده دارد.
یهودی ها علاوه بر چشم بد انسان، به چشم بد از سمت حیوانات هم اعتقاد دارند و بر این باور هستند که حیوانات می‌توانند چشم بد را هم دور کنند. به عنوان مثال آنان گربه را مانع چشم زخم می‌دانند.
علاوه بر این سایر ابزارهای محافظتی که در بسیاری از سنت ها مشترک است مانند مصرف مواد غذایی یا جوشانده، پوشیدن متون مقدس، استفاده از علامت هگز، اشیا با شمایل خاص و... مورد استفاده قرار می‌گیرد که اغلب تحریف شده و خرافه است.
چشم زخم در اسلام
آیات و احادیث و روایات متعددی در اسلام وجود دارد که این موضوع را تائید می‌کند. مسلمانان با توجه به این آیات و روایات به چشم زخم اعتقاد دارند و برای رفع آن بیشتر از ذکر استفاده می‌کنند تا از علائم یا حیوانات.
آیه
1. در آیه ۶۷ سوره یوسف به امکان و حقانیت چشم زخم اشاره شده است:
وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُتَفَرِّقَةٍ ۖ وَمَا أُغْنِي عَنْكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ ۖ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُون
و گفت: ای پسران من (سفارش می‌کنم که چون به مصر رسیدید) همه از یک در وارد نشوید بلکه از درهای مختلف درآیید و (بدانید که) من در برابر (قضا و قدر) خدا هیچ سودی به حال شما نخواهم داشت، که فرمانروایی عالم جز خدا را نیست، بر او توکل کردم و باید همه صاحبان مقام توکل هم بر او اعتماد کنند
این آیه به داستان حضرت یعقوب اشاره می‌کند. منظور از کلمه "شی" مخلوقات دیگر خداوند است. خداوند آگاه به تمام عالم و آفریدگانش است. آن مخلوقات در انتظار حسادت انسان ها هستند تا تیر خود را رها کنند.
در فرهنگ آن زمان، داشتن پسران زیاد، حسن محسوب می‌شد. حضرت یعقوب هم پسران زیادی داشتند و همگی جوان و خوش قامت بودند. افرادی که فرزند نداشتند یا فرزندان کمی داشتنند، زمانی که همچین پدر و فرزندانی را می دیدند، دچار حسرت یا حسادت می شدند.
به همین دلیل حضرت یعقوب به فرزندان خود فرمان داد تقسیم شوید و هر چند نفر از یک دروازه بروید.
2. در آیه 52 سوره قلم خداوند خطاب به رسول خدا صلی الله علیه و آله از چشم زخم کافران خبر داده و می‌فرماید:
« وَ إِنْ یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ»؛
و کافران زمانی که قرآن را شنیدند، نزدیک بود تو را با چشمانشان بلغزانند (و از پای درآورند) و می‌گفتند او دیوانه است.
همچنین مرحوم علامه طباطبائی (ره) از مفسران مطرح قرآن، نظرشان را در مورد این آیه اینگونه بیان کرده اند:
"منظور از «ازلاق به ابصار» در «لیزلقونک» در آیه ۵۲ قلم بنابر نظر همه‌ی مفسرین، چشم زدن است که خود نوعی از تأثیرات نفسانی است و دلیل عقلی بر نفی آن نداریم، بلکه حوادثی دیده شده که با چشم زدن منطبق است. با این حال دلیلی ندارد که ما آن را انکار کرده و بگوییم یک عقیده‌ی خرافی است. (المیزان، ج. ۱۹، ص. ۴۶۸)
احادیث
احادیث بسیاری در این مورد نقل شده است، برخی به صورت روایت و برخی در کتب خود ائمه وجود دارد.
امام علی (ع):
از حضرت می‌پرسند چشم زدن حقیقت دارد؟ ایشان این موضوع را از حقایق نظام عالم معرفی کرده و می‌فرماید:
«الْعَیْنُ حَقٌّ»
چشم حق است (چشم زخم حقیقت دارد)
امام صادق (ع):
«لَوْ نُبِشَ لَکُمْ عَنِ الْقُبُورِ لَرَأَیْتُمْ أَنَّ أَکْثَرَ مَوْتَاهُمْ بِالْعَیْنِ لِأَنَّ الْعَیْنَ حَقٌّ»
اگر گور‌ها را براى شما بشکافند، البته ببینید که بیشتر مردههاى شما بر اثر چشم زدن مردند، زیرا اثر چشم، حق است. .
در ادامه از قول امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«بدان که رسول خدا فرمود: چشم اثر دارد و هر که خوشش آید از چیزى که برادرش دارد، باید در باره آن خدا را بیاد آورد، که با یاد خدا زیانى بدان نرساند.»
راه های جلوگیری از چشم زخم دراسلام
لازم است بگوییم تائید چشم زخم به این معنا نیست که به امور خرافه روی بیاوریم و روش هایی که در فرهنگ های مختلف انجام می‌شود، همگی درست هستند. نه به هیچ عنوان! بلکه بهتر است برای دفع آن از روش های مطمئن استفاده کرد.
از آنجایی که دین اسلام، والا ترین دین بشر، به این موضوع پرداخته است، روش هایی که از بزرگان و اولیای دین نقل شده است را بررسی می‌کنیم.
در قرآن آیه ای در سوره فلق داریم که در آن اشاره شده است: و من شر حاسد اذا حسد یعنی هم حسودان را از من دور کن هم ما را از حسادت. حسد نوعی بیماری است که آسیب زا می‌باشد؛ چه به خود و چه به دیگران.
از نظر پیامبر اسلام، چشم زخم حتی از طرف خود شخص هم وجود دارد. هرچند دلیل آن کاملاً مشخص نشده اما در روایتی از ایشان اینگونه نقل شده است:
« اِذا رَآى اَحَدُکُم مِن نَفسِهِ اَو مالِهِ اَو مِن اَخیهِ ما یُعجِبُهُ فَلیَدعُ لَهُ بِالبَرَکَةِ فَاِنَّ العَینَ حَقٌ
هرگاه یکى از شما در توانمندی یا دارایی خود و برادرش، چیز جالب توجهى دید، براى برکت یافتن آن دعا کند و خدا را شاکر باشد چون چشم زخم واقعیت دارد
امام رضا (ع)
از ایشان پرسیدند آیا چشم زخم وجود دارد؟ ایشان فرمودند:
بله، زمانی که تو را چشم زنند، کف دستت را مقابل صورتت قرار بده و سوره حمد و توحید و معوذتین را بخوان.
سپس هر دو کف را به صورتت بکش؛ خداوند تو را از گزند آن حفظ می‌کند. (مکارم الاخلاق، ص. ۴۷۴)
امام صادق:
ایشان در بحارالنور هم اشاره کرده اند:
در زمانی که میخواهید از چشم زخم در امان باشید سه مرتبه بگوید ذکر ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم.
اگر یکی از شما آراسته و خوش آیند باشد، چون از منزل خود بیرون رود سوره فلق و ناس بخواند تا از چشم به او ضرر نرسد
راه های دیگر دفع چشم بد شامل موارد زیر می‌شود:
1. خواندن وان یکاد یا استفاده از آن به عنوان تابلو در منزل و یابه صورت زیورآلات و ...
2. گفتن ذکرهایی مانند: انشاالله، ماشاء الله، شکرالله، الحمدالله و... به طور کل یاد خدا موثر است.
3. استفاده از آویز، انگشتر حرز امام جواد یا شرف الشمس
در برخی از انگشتر های نقره فروشگاه حجره شوشتری، در زیر نگین، حرز امام جواد(ع) نیز تعبیه شده است که دوست داران انگشتر می‌توانند با خرید این محصولات، علاوه بر بهره مند شدن از زیبایی ظاهری انگشتر، از خواص مادی و معنوی این حرز معتبر نیز استفاده کنند. برای دیدن این محصولات، می‌توانید اینجا کلیک کنید!
همچنین اگر تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه حرز امام جواد(ع) دارید، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:
دعای حرز امام جواد(ع) و تاثیرات آن
4. خواندن آیت الکرسی برای محافظت از بلا یا استفاده از آن به عنوان آویز گردنی، بازوبند و ...
5. برخی از ایرانیان باور دارند دود اسفند (عربی شده اسپند) می‌تواند مانع دید افراد شود؛ همین موضوع مانع چشم بد افراد حسود می‌شود. در دین هم به دود کردن این دانه توصیه هایی شده است. اما حدیث یا نقل قولی در این مورد یافت نشده است. به هر حال امروزه همراه دود کردن اسپند، صلوات فرستاده می‌شود؛ همین یاد خدا هم می‌تواند مانع چشم بد شود.
علاوه بر این موارد، در روایاتی از امامان معصوم(ع) نقل شده است که برخی از سنگ ها همچون سنگ عقیق، خاصیت دفع بلا و حفاظت از صاحب خود را دارند. می‌توان گفت یکی از دلایل مهمی که باعث محبوبیت بسیار این سنگ در میان دوست داران انگشتر شده است، همین خواص گوناگون آن از جمله دفع بلا است و حتی گفته شده که سنگ عقیق می‌تواند همچون حرز، محافظ انسان باشد. به همین دلیل، خرید انگشتر عقیق و همراه داشتن آن نیز می‌تواند انسان را از گزند آسیب ها و دشمنی ها در امان بدارد.
