تشخیص نگین اصل چگونه انجام دهیم؟ [9 روش کاربردی و آسان]

اهمیت تشخیص نگین اصل در زمان خرید جواهرات چیست و به چه روش‌هایی می‌توان این‌کار را انجام داد؟ پاسخ به این سوالات، مهم‌ترین مطالبی هستند که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است. در این زمینه ابتدا باید بدانید اصل بودن یک نگین، علاوه بر ایجاد خواص و انرژی های مثبتی که دارد، بر ارزش اقتصادی سنگ نیز تاثیری مستقیم داشته و باعث افزایش قیمت خواهد شد؛ بنابراین با شناخت ویژگی‌های یک نگین طبیعی و آشنایی با روش‌های تشخیص نمونه‌های اصلی از تقلبی می‌توان از پرداخت هزینه‌های اضافی و بی‌حاصل جلوگیری کرد. با ما همراه باشید تا در این زمینه شما را راهنمایی کنیم.     

دلایل اهمیت تشخیص نگین اصل در جواهرات

در حال حاضر که شاهد انواع و اقسام سنگ های مصنوعی در بازار جواهرات هستیم، شناسایی نگین‌های اصل به چالشی جدی تبدیل شده است. توجه به این فرآیند باعث ایجاد ارزش مالی برای سنگ‌های قیمتی شده و به افراد کمک می‌کند سرمایه‌گذاری‌های مطمئن‌تری را تجربه کنند. به‌طورکلی نگین‌های اصل دارای ویژگی‌ها و زیبایی‌های منحصر به‌فردی هستند که نمی‌توان آن‌ها را در نمونه‌های تقلبی مشاهده کرد. بنابراین آگاهی از روش‌های تشخیص اصل بودن نگین، برای علاقه‌مندان به جواهرات زینتی مسئله‌ای مهم بوده که به‌طور دقیق باید به آن پرداخته شود. 

انواع نگین‌های قیمتی

سنگ‌های قیمتی بخش قابل توجهی از جذابیت و زیبایی دنیای جواهرات را به خود اختصاص داده‌اند. در میان تمامی این سنگ‌ها، یاقوت سرخ، الماس، توپاز، زمرد، یاقوت کبود و اوپال به‌عنوان گرانبهاترین و ارزشمندترین آنها شناخته می‌شوند. در این بین، الماس با درخشش بی‌نظیر و استحکام فوق العاده خود، نخستین و از قیمتی ترین سنگهای قیمتی جهان است. پس از آن، دو سنگ یاقوت سرخ و یاقوت کبود قرار دارند؛ در حالی‌که زمرد با رنگ سبز خیره‌کننده خود‌‌، در رتبه بعدی گران‌بهاترین سنگ‌ها جای گرفته است. به عنوان یکی از نکات تشخیص نگین اصل باید بدانید علاوه بر این سنگ‌های ذکر شده، نگین های دیگری نیز وجود دارند که در دسته سنگ‌های نیمه‌قیمتی قرار گرفته و باید در روند تشخیص جواهرات اورجینال به آنها نیز توجه نمود. 

تفاوت‌های میان نگین‌های اصل و تقلبی

سنگ‌های قیمتی اصل به شکل خام و بدون تراش یافت می‌شوند و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که آن‌ها را از سایر مواد معدنی متمایز می‌کند. به عنوان اصلی‌ترین مشخصه‌های آنها می‌توان به سطح شفاف یا نیمه‌شفاف، رنگ‌های خاص و طبیعی، ساختار بلوری منظم و مقاومت بالا در برابر خراش اشاره کرد. البته برخی از این سنگ‌ها مانند الماس، کوارتز و یاقوت، دارای ساختار بلوری خاص خود بوده که با استفاده از میکروسکوپ قابل مشاهده است.

روش‌های تشخیص نگین اصل

برای شناسایی سنگ‌های قیمتی اصل از تقلبی، روش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به بررسی مهمترین آنها می‌پردازیم. لازم به ذکر است اطلاع از این روش‌ها پیش از اقدام به خرید انگشتر، اهمیت بالایی دارد. به عنوان مثال اگر قصد خرید انگشتر برای رزق و روزی را دارید و یا می‌خواهید حکاکی خاصی بر روی نگین شما نقش بسته باشد نیز باید به این روش ها توجه ویژه ای داشته باشید.

۱. بررسی سختی سنگ

بررسی سختی که با استفاده از مقیاس Mohs ارزیابی می‌شود، یکی از روش‌های کلیدی شناسایی سنگ‌های قیمتی است. این مقیاس از ۱ تا ۱۰ متغیر بوده و بر اساس درجه سختی سنگ افزایش می‌باید. به‌طورمثال  الماس با سختی ۱۰ به عنوان مستحکم‌ترین نگین طبیعی شناخته می‌شود. 

۲. بررسی شکست و انعکاس نور

نحوه شکست و بازتاب نور در سنگ‌های قیمتی، یکی دیگر از ملاک‌های تشخیص اصالت آن‌ها هنگام خرید نگین اصل می‌باشد. باید بدانید که سنگ‌های قیمتی اصل، نور را به شکلی منحصربه‌فرد منعکس کرده و در برخی موارد، مانند زیرکن و یاقوت، پدیده انکسار دوگانه شکل می‌گیرد. 

۳. تست دما و هدایت حرارتی

تست دما یکی از راه‌های ساده تشخیص نگین اصل از تقلبی است. از آنجا که سنگ‌های طبیعی چگالی بالایی دارند، گرما را به کندی جذب کرده و مدت بیشتری خنک می‌مانند. در مقابل، سنگ‌های مصنوعی و پلاستیکی سریعاً گرما را جذب کرده و دچار افزایش دما می‌شوند. 

۴. بررسی ناخالصی‌ها و رگه‌های طبیعی برای تشخیص نگین اصل

سنگ‌های قیمتی اصل دارای ناخالصی‌ها و رگه‌هایی طبیعی هستند که در طی میلیون‌ها سال شکل گرفته‌اند. در واقع این ناخالصی‌ها شامل خطوطی ظریف، حباب‌های ریز هوا و رگه‌های معدنی نامنظم بوده که در نگین های تقلبی که شفافیتی مصنوعی و ساختاری یکنواخت دارند دیده نخواهند شد.

۵. وزن نگین انگشتر

وزن نگین نیز یکی از معیارهای مهم در تشخیص سنگ‌های قیمتی و اصل می‌باشد. در این زمینه جالب است بدانید سنگ‌های تقلبی چگالی بیشتری داشته و نسبت به سنگ‌های اصلی سنگین‌تر هستند.

۶. رنگ نگین انگشتر

توجه به رنگ نیز یکی از آسان‌ترین و ابتدایی‌ترین روش‌ها برای تشخیص سنگ انگشتر اصل از نگین مصنوعی می‌باشد. در واقع از آنجا که سنگ‌های قیمتی اصل، در گذر زمان با ترکیبات شیمیایی خاص و در شرایطی ویژه شکل می‌گیرند، رنگ منحصربه‌فردی داشته که این ویژگی در نمونه‌های تقلبی دیده نمی‌شود.

۷. شفافیت نگین انگشتر

در این زمینه باید بدانید سنگ‌هایی که به صورت طبیعی استخراج می‌شوند، به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند فرسایش و فشار، معمولاً سطح ماتی دارند؛ درحالی‌که سنگ‌های مصنوعی دارای ظاهری یکدست و سطحی شفاف می‌باشند. 

۸. استفاده از لوپ جواهر

لوپ جواهر از جمله ابزارهای ضروری برای گوهرشناسان و علاقه‌مندان به سنگ‌های قیمتی محسوب می‌شود. عدسی موجود در این ابزار دستی و کوچک، امکان بررسی جزئیات بسیار ریز مانند ساختار کریستالی، تَرک‌ها و سایر ویژگی‌های ظاهری هر سنگی را فراهم می‌کند. در نهایت، بررسی این جزئیات به تشخیص نگین اصل از تقلبی و ارزیابی کیفیت آن منتهی می‌شود.

۹. آزمایش با نور فرابنفش برای تشخیص نگین اصل

آزمایش با نور فرابنفش، از دیگر تست‌های بررسی اصل بودن نگین جواهرات است. هر سنگ طبیعی، واکنش متفاوتی به نور فرابنفش نشان می‌دهد؛ بعضی از سنگ ها در برابر این نور دارای درخشش زیادی شده و برخی دیگر درخشش ضعیف‌‎‌تری پیدا می‌کنند. البته که حتی ممکن است برخی از آنها هیچ واکنشی به این نور از خود نشان ندهند. در مجموع به کمک این نکته تا حدودی می‌توان سنگ اصل را از تقلبی تشخیص داد. 

انواع نگین‌های مشهور و تشخیص اصل بودن آنها

به جز موارد گفته شده که برای تشخیص اصالت نگین های مختلف می‌توان از آنها استفاده کرد، روش های خاص دیگری برای تشخیص اصل بودن برخی از سنگ‌های گران‌بها وجود دارد که در ادامه توضیح داده‌ایم:

۱. مروارید

یکی از روش‌های تشخیص مروارید اصل از بدل، قرار دادن مروارید روی زبان و کشیدن آن به پشت دندان‌ها است؛ در این‌حالت اگر حسی شبیه به کشیده شدن ریگ یا شن در پشت دندان ایجاد شود، نشان‌دهنده اصل بودن مروارید است. علاوه بر آن مروارید اصل پس از اولین تماس با پوست، حس خنکیِ خاصی ایجاد می‌کند که به تدریج از بین می‌رود. 

۲. الماس

اصالت الماس را که به عنوان یکی از گرانبها‌ترین و زیباترین سنگ‌های طبیعی شناخته می‌شود نیز به روش‌های مختلف زیر می‌توان تشخیص داد:

• از بین رفتن سریع بخار تنفس روی آن
• توانایی خش انداختن روی شیشه
• توانایی انعکاس نور
• توانایی منحرف کردن نور 

۳.  یاقوت سرخ 

برای تشخیص یاقوت اصل از تقلبی دو روش ساده و موثر وجود دارد. نخستین روش، بررسی سختی سنگ با کشیدن ناخن یا سکه روی آن است. در این حالت اگر روی سطح آن خش ایجاد شود احتمالاً آن نگین، تقلبی است. روش دوم تشخیص نگین اصل همانطور که در قبل ذکر شد، توجه به رنگ و شفافیت محصول می‌باشد؛ یعنی اگر نگینی که با عنوان یاقوت به شما عرضه شده، دارای شفافیتی شیشه‌مانند و رنگی مصنوعی باشد، می‌توان نتیجه گرفت که آن نگین، یاقوت اصل نیست. 

۴. زمرد

زمرد یکی از زیباترین و ارزشمندترین سنگ‌های قیمتی است که از معادن مختلفی در سراسر جهان استخراج می‌شود. البته با توجه به این‌که هر معدن ویژگی‌های خاص خود را دارد، رنگ‌های متنوعی از این سنگ در طبیعت مشاهده می‌گردد. برای مثال، زمردهای کلمبیایی معمولاً دارای رنگ سبز چمنی یا سبز مایل به زرد هستند. به همین دلیل، تشخیص زمرد اصل از تقلبی تنها بر اساس رنگ امکان‌پذیر نخواهد بود. برای اطمینان از اصالت نگین زمرد، باید به درون سنگ توجه کرده و به دنبال ناخالصی هایی مانند رگه های معدنی، حباب های ریز هوا و ... در آن باشید.