طلا و نقره، دو فلز گرانبها با درخششی متفاوت، که از دیرباز زینت‌بخش زندگی انسان‌ها بوده‌اند. هر کدام از این فلزات ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که درخشش، دوام و ارزش آن‌ها را از هم متمایز می‌کند. امروزه، تشخیص زنجیر طلا از نقره اهمیت بسیاری پیدا کرده است؛ چرا که با شباهت‌های ظاهری این دو، گاهی اوقات تفکیک آن‌ها برای بسیاری دشوار می‌شود. در این میان، آگاهی از روش‌های ساده و کاربردی برای تشخیص این فلزات می‌تواند کمک بزرگی در انتخاب و خرید بهتر آن‌ها باشد.
تشخیص طلا سفید از نقره
طلای سفید و نقره دو فلز محبوب در ساخت جواهرات هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای تمایز این دو می‌توانید به نکات زیر توجه نمایید: طلای سفید رنگی گرم‌تر و زرد کمرنگ دارد، درحالی‌که نقره سفیدتر و روشن‌تر است. همچنین، طلای سفید به دلیل چگالی بالاتر، سنگین‌تر از نقره است. از نظر لکه‌دار شدن، نقره در معرض هوا و رطوبت کدر خواهد شد، اما طلای سفید در برابر این مشکل از مقاومت بالایی برخوردار است. در نهایت، با استفاده از آهنربا می‌توانید تشخیص دهید که آیا جواهر حاوی طلای سفید یا نقره است؛ چون نقره غیرمغناطیسی است و به آهنربا واکنش نمی‌دهد، در حالی که برخی آلیاژهای طلای سفید ممکن است به آهنربا جذب شوند.
همچنین، نقره با روکش طلا ترکیبی جذاب و دوگانه از درخشش گرم طلا و درخشش سرد نقره است که ظاهری فریبنده و چشم‌نواز را به نمایش می‌گذارد. این ترکیب به دلیل استفاده از لایه نازکی از طلا بر روی سطح نقره، به جواهرات زیبایی و شکوهی خاص می‌بخشد. با این حال، چالش اصلی این فلز زیبا، سیاه شدن احتمالی نقره زیر لایه طلا است. نقره با روکش طلا نیز، مانند نقره خالص، با گذشت زمان و در تماس با هوا و رطوبت ممکن است در دراز مدت کمی کدر شود. این به دلیل خاصیت واکنش‌پذیری نقره و تشخیص زنجیر طلا از نقره است که تمایل دارد با سولفور موجود در هوا واکنش نشان داده و لایه‌ای تیره روی سطح خود ایجاد کند. اما در نقره با روکش طلا، این فرآیند به تأخیر می‌افتد؛ چرا که لایه طلای روی آن تا حدی از آن در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کند.
ترکیبات طلا سفید و نقره
طلای سفید و نقره هر دو فلزاتی درخشان و پرطرفدار در صنعت جواهرسازی هستند، اما از نظر ترکیب و ساختار تفاوت‌های مهمی دارند. طلای سفید از آلیاژ طلا به همراه فلزات سفید مانند نیکل و پالادیوم تهیه شده تا به آن ظاهری روشن و رنگی خنثی بدهد. از آن‌جا که طلای خالص به طور طبیعی زردرنگ است، افزودن این فلزات سفید موجب خنثی شدن رنگ زرد می‌شود. همچنین، برای افزایش دوام و درخشندگی، اغلب روی سطح طلای سفید لایه‌ای از رادیوم آبکاری می‌شود که ظاهری براق و مقاوم‌تر در برابر خراش و ساییدگی ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر، نقره یک فلز خالص است که به دلیل چکش‌کاری و درخشندگی طبیعی، از گذشته‌های دور مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در جواهرات نقره، از نقره خالص یا ترکیب نقره با فلزات دیگر مانند مس استفاده می‌شود تا استحکام آن افزایش یابد؛ چرا که نقره خالص نسبت به خش‌پذیری و خمش حساس‌تر است.
تفاوت طلا سفید و نقره
طلای سفید و نقره از نظر ترکیب و ساختار تفاوت‌های قابل توجهی دارند. نقره یک فلز خالص است و به‌تنهایی در جواهرات به کار می‌رود، اما طلای سفید از ترکیب طلا با فلزات دیگری مثل نیکل و پالادیوم ساخته می‌شود تا رنگ زرد طلا به رنگ سفید مایل شود. از لحاظ قیمت نیز طلای سفید معمولاً گران‌تر از نقره است و این موضوع یکی از نشانه‌های کلیدی در تشخیص آن‌ها به شمار می‌آید.
تشخیص زنجیر طلا از نقره، بسیار حائز اهمیت است. زیرا طلای سفید در برابر زنگ‌زدگی و تغییر رنگ مقاومت بیشتری دارد و معمولاً با یک لایه رادیوم پوشانده می‌شود که به آن درخششی ویژه می‌بخشد. در مقابل، نقره به‌راحتی کدر و لکه‌دار می‌شود، خصوصاً در تماس با هوا و رطوبت. همچنین، طلای سفید خاصیت چکش‌کاری بالایی دارد و در نتیجه برای حکاکی و ایجاد طرح‌های دقیق روی جواهرات مناسب‌تر است، در حالی که نقره استحکام کمتری دارد و ممکن است در برابر ضربه و خم‌شدگی آسیب‌پذیرتر باشد.
از نظر عیار و خلوص، نقره می‌تواند تا 99.9 درصد خالص باشد، اما طلای سفید معمولاً بیش از 75 درصد خلوص ندارد. در نتیجه، عیار طلای سفید و نقره کاملاً متفاوت است. به لحاظ رنگ، نقره معمولاً به رنگ خاکستری نزدیک‌تر است، در حالی که طلای سفید بسته به ترکیباتش ممکن است ته‌رنگی زرد یا خاکستری داشته باشد. نقره در صنایع مختلفی از جمله پزشکی، شیرینی‌پزی و مهندسی به کار می‌رود، اما کاربرد طلای سفید عمدتاً به جواهرسازی و زیورآلات محدود می‌شود. علاوه بر این، طلای سفید به دلیل تراکم بیشتر، سنگین‌تر از نقره است؛ این ویژگی را می‌توان با مقایسه وزنی دو قطعه مشابه از هر دو فلز مشاهده کرد.
تیره شدن طلا سفید و نقره و تشخیص زنجیر طلا از نقره
طلای خالص به دلیل واکنش‌ناپذیری با اکسیژن و مواد شیمیایی، در برابر کدر و سیاه شدن مقاوم است و درخشندگی خود را برای مدت طولانی حفظ می‌کند. اما وقتی طلا با فلزات دیگری مانند مس و نقره ترکیب می‌شود تا استحکام بیشتری پیدا کند، ممکن است به مرور زمان تیره یا سیاه شود. به همین منظور، تشخیص زنجیر طلا از نقره بسیار آسان خواهد بود. این سیاهی که به آن "پوستۀ سیاه" می‌گویند، به دلیل خورده شدن سطح طلا و واکنش فلزات ترکیبی (مانند مس) با هوا ایجاد می‌شود.
برخلاف طلای خالص، نقره به راحتی با گوگرد و اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان می‌دهد و به مرور زمان کدر و سیاه می‌شود. این سیاهی به دلیل تشکیل سولفید نقره روی سطح آن ایجاد خواهد شد تا نقره درخشش اولیه خود را از دست بدهد. برای جلوگیری از سیاه شدن نقره، بهتر است آن را از رطوبت، مواد شیمیایی و هوای آزاد دور نگه دارید یا مرتباً با روش‌های ملایم پاکسازی کنید.
برای تمیز کردن نقره در خانه، روش‌های متنوعی وجود دارد که هر کدام می‌توانند به‌سادگی و با استفاده از مواد خانگی، نقره‌های شما را به زیبایی و درخشندگی اولیه بازگردانند. استفاده از خمیر دندانُ یکی از راه‌های مؤثر است. کمی خمیر دندان را روی مسواک قرار داده و آن را با آب آغشته کنید. سپس به صورت مداوم نقره خود را مسواک بزنید تا حدی که تمام جرم و سیاهی های روی نقره تمیز و به حالت اولیه خود برگردد. سس گوجه فرنگی نیز گزینه‌ی دیگری است که با قرار دادن آن روی سطح نقره و پاک کردن پس از چند دقیقه، می‌توان از درخشش نقره لذت برد. روش‌های دیگر شامل استفاده از خمیر جلاسنج، سرکه، لیمو و نمک، نوشابه و حتی شیشه‌شوی هستند که هر یک به شیوه خاص خود باعث تمیزی و براقی نقره می‌شوند.
آلرژی‌زایی و ایجاد حساسیت
حساسیت به نقره و طلا شایع نیست و به ندرت در افراد دیده می‌شود. عمده حساسیت های موجود در فلزات مربوط به فلزاتی مانند تیتانیوم، یا نیکل هستند. علت اصلی ایجاد حساسیت برای افرادی که از زیورآلات نقره و طلا استفاده می‌کنند خوداین فلزات نیستند بلکه به دلیل ترکیباتی است که بعضی از افراد سود جو آز آن بهره میبرند . همانطور که در بالاتر توضیح دادیم، فلز نقره به تنهایی بسیار نرم بوده و برای ساخت انواع اکسسوری نقره باید کمی برنج، مس یا بار طلا به آن اضافه کرد. متاسفانه در همین بین بعضی از از افراد برای سود دهی بیشتر در کوتاه مدت با ترکیب بیشتر فلزات بی ارزش به نقره و پایین آوردن عیار این فلز گران بها باعث حساسیت زا شدن آن می‌شوند. همچنین در گذشته تا به امروز( البته به صورت محدود تر) از آب نیکل به جای آب رادیوم برای روکش دار کردن نقره های زنانه استفاده می‌شد. دلیل این کار هم قیمت مناسب آب نیکل به نسبت آب طلا (آب رادیوم) است. این موضوع در قیمت نهایی زیورآلات و جواهرات نقره تاثیر ویژه ای خواهد داشت . اما و با توجه به حساسیت زا بودن نیکل افرادی که دارای زیورآلات نقره با روکش آب نیکل بودند، دچار حساسیت شدند. برخی افراد به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به آلرژی‌های موجود در فلزات مکمل نقره که در بعضی از نقره فروشی های نامعتبر ارائه می‌گردد ایجاد می‌شود. این حساسیت می‌تواند ناشی از تماس مستقیم این فلزات با پوست باشد که در نتیجه آن، آلرژی از طریق سلول‌های پوست به گره‌های لنفی منتقل می‌شود. در تحقیقات انجام شده در سال 2010 در ونکوور کانادا مشخص شد طلا دارای خاصیت شبه القایی است که بر پوست و خون مردان اثر منفی دارد می تواند علاوه بر اثر منفی در کبد، موجب غلظت خون شده و به مرور زمان به امراض قلبی و سکته برای آقان منتهی می شود.
طول عمر
طول عمر نقره و طلا بسته به شرایط نگهداری و استفاده متفاوت است. طلای خالص به دلیل مقاوم بودن در برابر زنگ‌زدگی و اکسیداسیون، می‌تواند دهه‌ها یا حتی قرن‌ها بدون از دست دادن درخشش خود باقی بماند. اما نقره به مرور زمان و در تماس با هوا و رطوبت، دچار کدر شدن می‌شود و برای حفظ زیبایی خود نیاز به تمیز کردن منظم دارد. البته، نقره با مراقبت مناسب می‌تواند سال‌ها درخشان بماند. هنگام خرید زیورآلات نقره، آگاهی از ویژگی‌های دوام و نگهداری آن اهمیت دارد و راهنمای خرید نیم ست نقره می‌تواند به شما کمک کند تا انتخابی آگاهانه و مناسب تر داشته باشید.
به علاوه، شناخت نقره ۹۲۵ و ۹۹۹ نیز در راستای راهنمای خرید نیم ست نقره کمک‌کننده خواهد بود. عدد 925 که بر روی زیورآلات نقره وجود دارد، به معنای 92.5 درصد خلوص نقره در نظر گرفته می‌شود. این عیار به‌عنوان استاندارد جهانی برای نقره با کیفیت در نظر گرفته می‌شود. نقره 999 به معنای نقره خالص است که هیچ آلیاژ دیگری در ترکیب آن به کار نرفته است. در حالی که در تشخیص زنجیر طلا از نقره 999 نرم‌تر و آسیب‌پذیرتر از نقره 925 است، نقره 925 با افزودن مقداری فلزات دیگر مانند مس، استحکام بیشتری پیدا می‌کند و برای ساخت زیورآلات مناسب‌تر است.
عیار نقره می‌تواند تأثیر زیادی در قیمت‌گذاری انگشتر نقره داشته باشد و به همین دلیل، انتخاب عیار مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
روش‌های تشخیص طلا سفید از نقره
1. بررسی کد یا شماره حک شده: طلا معمولاً دارای کد یا عیار حک شده مثل 750 یا 18K است، در حالی که نقره به‌طور معمول کد 925 یا 999 استفاده می‌کند.
2. بررسی رنگ: طلا سفید معمولاً رنگی گرم‌تر دارد، در حالی که نقره طیفی سرد و خاکستری به خود می‌گیرد.
3. استفاده از ید: مالیدن ید بر روی سطح طلا باعث تغییر رنگ نمی‌شود، ولی نقره به دلیل اکسیداسیون به سرعت تیره می‌شود.
4. استفاده از وایتکس: وایتکس روی نقره سیاهی ایجاد می‌کند، اما روی طلا تغییر چندانی ندارد.
5. استفاده از تیزآب: تیزآب طلا را حل نم‌کند، ولی روی نقره واکنش شدید نشان می‌دهد و ممکن است به کدر شدن منجر شود.
6. تشخیص زنجیر طلا از نقره با آب: نقره در آب با سرعت بیشتری ته‌نشین می‌شود، اما طلا وزن سبک‌تری دارد و کندتر فرو می‌رود.
7. استفاده از آمونیاک: آمونیاک با نقره واکنش نشان داده و باعث کدری می‌شود، در حالی که روی طلا سفید تأثیر چندانی ندارد.
8. بررسی وزن: طلا سنگین‌تر از نقره است و همین وزن بیشتر، تفاوت محسوسی را در تشخیص ایجاد می‌کند.
نتیجه‌گیری تشخیص زنجیر طلا از نقره
شناخت تفاوت‌های طلا سفید و نقره، نه‌تنها به انتخاب دقیق‌تر و مناسب‌تر کمک می‌کند، بلکه با جلوگیری از ایجاد حساسیت‌ها و تیره‌شدگی زودهنگام زیورآلات، می‌تواند ارزش خرید ما را نیز افزایش دهد. روش‌هایی که برای تشخیص این دو فلز معرفی شد، راهنمای خوبی برای افرادی است که به دنبال زیورآلات با کیفیت هستند و می‌خواهند به بهترین نحو از آن‌ها نگهداری کنند.